Hành vi mua hàng là một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực marketing. Người tiêu dùng không chỉ đơn thuần là những người mua sản phẩm, mà họ còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên thành công hay thất bại của một chiến dịch tiếp thị. Để hiểu rõ hơn về các hành vi mua của khách hàng thường gặp trong lĩnh vực mời bạn đọc qua nội dung mà chúng tôi cung cấp dưới đây nhé.
Mục lục
Hành vi mua hàng là gì?
Hành vi mua hàng là quá trình mà người tiêu dùng thực hiện để chọn lựa và mua các sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là quá trình tương亠tác giữa người tiêu dùng và thị trường, trong đó người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng dựa trên nhu cầu, mong muốn, sự tác động của yếu tố ngoại vi và các yếu tố trong quá trình tiếp thị. Nó có thể bao gồm các hoạt động như tìm kiếm thông tin về sản phẩm, so sánh giá cả, đánh giá chất lượng, lựa chọn nhà cung cấp, và thực hiện giao dịch mua hàng. Người tiêu dùng có thể mua hàng trực tiếp từ cửa hàng truyền thống, qua các kênh trực tuyến, hoặc thông qua các phương tiện quảng cáo và khuyến mãi.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tác động mua hàng của khách hàng
Hành vi mua hàng của người tiêu dùng được ảnh hưởng bởi một số yếu tố quan trọng. Dưới đây là một số yếu tố chính có thể ảnh hưởng đến thói quen của người tiêu dùng:
- Nhu cầu và mong muốn: Nhu cầu và mong muốn cá nhân của người tiêu dùng là một yếu tố quan trọng. Người tiêu dùng sẽ tìm kiếm các sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cảm thấy cần thiết hoặc muốn có để đáp ứng nhu cầu và mong muốn của mình.
- Tác động từ môi trường xã hội: Môi trường xã hội, bao gồm gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và xã hội nơi người tiêu dùng sống, có thể có tác động lớn đến hành vi mua sắm. Những ý kiến, quan điểm và thông tin từ môi trường xã hội có thể ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng.
- Tác động của quảng cáo và tiếp thị: Quảng cáo và hoạt động tiếp thị góp phần quan trọng trong việc hình thành hành vi mua hàng. Các chiến dịch quảng cáo sáng tạo và hiệu quả có thể tạo ra nhận thức về sản phẩm, tăng độ tin cậy và tạo sự hứng thú từ người tiêu dùng.
- Tín hiệu từ thương hiệu và đánh giá sản phẩm: Sự tín nhiệm và đánh giá về chất lượng của sản phẩm hoặc dịch vụ có thể ảnh hưởng đáng kể đến thói quen mua hàng. Người tiêu dùng thường tin tưởng vào những thương hiệu có uy tín và những sản phẩm được đánh giá tốt từ cả người dùng khác.
- Giá trị và lợi ích: Người tiêu dùng quan tâm đến giá trị và lợi ích mà sản phẩm hoặc dịch vụ mang lại. Họ sẽ so sánh giá cả, tính năng, chất lượng và hiệu quả để đưa ra quyết định mua hàng.
- Tác động của xu hướng và thị trường: Các xu hướng mới, sự phát triển của công nghệ, thay đổi trong phong cách sống và các yếu tố khác trong môi trường thị trường có thể thúc đẩy hoặc thay đổi quyết định mua hàng.
- Đáp ứng cá nhân và trải nghiệm mua hàng: Cách thức mua hàng cũng phụ thuộc vào việc người tiêu dùng có nhận được sự đáp ứng cá nhân và trải nghiệm tốt từ quá trình mua hàng hay không. Sự tận hưởng, sự hài lòng và sự thoả mãn sau quá trình mua hàng có thể tạo ra sự tái mua hàng và quyết định mua hàng tích cực trong tương lai.
- Tài chính và khả năng chi trả: Người tiêu dùng sẽ xem xét nguồn tài chính cá nhân, ngân sách và khả năng chi trả để đưa ra quyết định mua hàng phù hợp với tình hình tài chính của mình.
- Tính cách và giá trị cá nhân: Những người có tính cách mạo hiểm có thể có xu hướng mua những sản phẩm đột phá, trong khi những người có giá trị bảo thủ có thể tìm kiếm sự ổn định và đáng tin cậy.
Tổng hợp các hành vi mua hàng phổ biến của khách
Hành vi mua hàng phức tạp
Hành vi mua hàng phức tạp (Complex Buying Behavior) là một hình thức mua hàng trong đó người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng sau khi đã tiến hành một quá trình nghiên cứu và đánh giá tỉ mỉ. Hành vi này thường xảy ra khi sản phẩm hoặc dịch vụ mua là đắt đỏ, có tính phức tạp hoặc có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và công việc của người tiêu dùng.
Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi đătphức tạp bao gồm:
- Nhu cầu thông tin: Trước khi quyết định mua hàng, người tiêu dùng có xu hướng tìm kiếm và thu thập thông tin chi tiết về sản phẩm hoặc dịch vụ mua. Họ có thể tra cứu thông tin trên internet, tìm hiểu từ đánh giá sản phẩm, xem xét ý kiến của người dùng khác, hoặc tham khảo từ các nguồn thông tin chuyên ngành.
- So sánh và đánh giá: Người tiêu dùng thường so sánh các tùy chọn khác nhau trước khi quyết định mua hàng. Họ xem xét các tiêu chí như chất lượng, tính năng, giá cả, độ tin cậy của nhà cung cấp và đánh giá sản phẩm để chọn lựa tốt nhất trong số các lựa chọn có sẵn.
- Tìm kiếm ý kiến và đánh giá: Trong quá trình mua hàng phức tạp, người tiêu dùng thường tìm kiếm ý kiến và đánh giá từ nguồn tin đáng tin cậy. Điều này có thể bao gồm việc tham khảo từ người thân, bạn bè, đồng nghiệp, hoặc nhờ sự tư vấn từ chuyên gia hoặc nhà cung cấp sản phẩm.
- Tham khảo và kiểm tra trực tiếp: Để đảm bảo sự tin cậy và phù hợp của sản phẩm hoặc dịch vụ, người tiêu dùng có thể tham khảo thông tin từ các nguồn như showroom, cửa hàng, triển lãm hoặc thử nghiệm sản phẩm trước khi quyết định mua hàng.
- Quyết định mua hàng: Sau khi thu thập thông tin, so sánh, đánh giá và kiểm tra, người tiêu dùng sẽ đưa ra quyết định mua hàng. Quyết định này có thể dựa trên sự cân nhắc tỉ mỉ và xác định các yếu tố quan trọng như chất lượng, giá trị, đáng tin cậy và phù hợp với nhu cầu cá nhân.
- Hậu quả và đánh giá sau mua hàng: Sau khi mua hàng, người tiêu dùng sẽ đánh giá sự hài lòng với quyết định mua hàng và trải nghiệm sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ. Họ sẽ xem xét xem sản phẩm có đáp ứng được mong đợi của họ hay không và có thể tái mua hoặc khuyên bạn bè, người thân mua hàng từ cùng một nhà cung cấp.
Hành vi tiêu phức tạp đòi hỏi người tiêu dùng có kiến thức và khả năng nghiên cứu, đánh giá và quyết định thông minh. Điều này cũng tạo ra cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp và nhà tiếp thị. Họ cần cung cấp thông tin chi tiết và đáng tin cậy, tạo ra sản phẩm và dịch vụ chất lượng, tạo niềm tin và đáp ứng mong đợi của người tiêu dùng để thu hút và duy trì sự quan tâm và mua hàng của họ.
Hành vi tìm kiếm sự đa dạng
Hành vi mua hàng nhằm tìm kiếm sự đa dạng (Variety-seeking buying behavior) là một hình thức mua hàng trong đó người tiêu dùng có xu hướng tìm kiếm sự khác biệt và đa dạng trong việc mua các sản phẩm hoặc dịch vụ. Hành vi này thường xảy ra khi người tiêu dùng muốn khám phá những trải nghiệm mới, tìm kiếm sự thay đổi và không muốn bị giới hạn bởi sự lựa chọn đơn điệu.
Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi mua sắm nhằm tìm kiếm sự đa dạng bao gồm:
- Tính hiếu kỳ và khám phá: Người tiêu dùng có tính hiếu kỳ và mong muốn khám phá những sản phẩm mới, dịch vụ mới và trải nghiệm mới. Họ thích thay đổi và không muốn bị ràng buộc bởi sự lựa chọn giới hạn.
- Sự hài lòng hiện tại: Một nguyên nhân khác là sự hài lòng với sản phẩm hiện tại. Nếu người tiêu dùng cảm thấy họ đã khám phá hết các tùy chọn và muốn trải nghiệm cái gì đó mới mẻ, họ có thể tìm kiếm sự đa dạng để đáp ứng nhu cầu thay đổi của mình.
- Tính thú vị và giải trí: Người tiêu dùng có thể mong muốn trải nghiệm những sản phẩm, dịch vụ mang lại sự thú vị và niềm vui mới.
- Tác động của quảng cáo và truyền thông: Quảng cáo và truyền thông có thể tác động đáng kể đến hành vi mua hàng nhằm tìm kiếm sự đa dạng. Các chiến dịch quảng cáo đa dạng và sáng tạo có thể hấp dẫn người tiêu dùng và khuyến khích họ khám phá các sản phẩm, dịch vụ mới.
- Tình cảm và tư duy tiêu dùng: Có người thích thay đổi và thử những thương hiệu, phong cách hoặc xu hướng mới để thể hiện cá nhân và tạo sự khác biệt, trong khi có người khá ổn định với các lựa chọn quen thuộc.
Hành vi mua theo thói quen
Hành vi mua theo thói quen (Habitual buying behavior) là một hình thức mua hàng trong đó người tiêu dùng mua sản phẩm hoặc dịch vụ mà không đòi hỏi quá nhiều sự cân nhắc hoặc quan tâm đặc biệt. Hành vi này thường xảy ra khi người tiêu dùng đã có những thói quen mua hàng ổn định và lựa chọn sản phẩm mà họ đã trải qua và cảm thấy hài lòng trước đây.
Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi mua hàng theo thói quen bao gồm:
- Thói quen và quen thuộc: Người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ đã sử dụng trước đó và có trải nghiệm tốt. Đây là kết quả của việc hình thành thói quen và quen thuộc với một thương hiệu cụ thể và không muốn thay đổi.
- Tiện lợi: Hành vi tiêu dùng theo thói quen thường xuất phát từ sự tiện lợi. Người tiêu dùng đã biết cách sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ mua hàng thường xuyên và không muốn tốn thời gian và công sức để tìm hiểu về các tùy chọn mới.
- Đáng tin cậy và tin tưởng: Người tiêu dùng thường có sự tin tưởng và cảm thấy an tâm với sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ đã sử dụng trong quá khứ. Họ tin rằng sản phẩm đó sẽ đáp ứng nhu cầu của mình một cách đáng tin cậy và không muốn rủi ro bằng việc thử nghiệm các sản phẩm mới.
- Thời gian và nỗ lực: Người tiêu dùng không muốn tốn thời gian và công sức để tìm hiểu về các sản phẩm mới hoặc so sánh giữa các lựa chọn khác nhau.
- Ảnh hưởng từ nhóm xã hội: Những người tiêu dùng có xu hướng mua hàng theo thói quen thường được ảnh hưởng bởi nhóm xã hội của mình. Nếu những người xung quanh mua và sử dụng cùng một sản phẩm hoặc dịch vụ, người tiêu dùng cũng có xu hướng mua theo thói quen để tương thích và cảm thấy hòa nhập với nhóm của mình.
Hành vi thỏa hiệp (Dissonance-reducing buying behavior)
Hành vi mua sắm thỏa hiệp (Dissonance-reducing buying behavior) là một hình thức mua hàng trong đó người tiêu dùng cảm thấy bất an hoặc không chắc chắn sau khi đã thực hiện một quyết định mua hàng. Hành vi này thường xảy ra khi người tiêu dùng đối mặt với mâu thuẫn tâm lý, gọi là mâu thuẫn nhận thức, giữa các lựa chọn và mong muốn giảm thiểu sự không thỏa mãn hoặc bất an.
Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi mua hàng thỏa hiệp bao gồm:
- Tầm quan trọng của quyết định: Nếu người tiêu dùng cho rằng quyết định mua hàng có tầm quan trọng cao đối với họ, họ có thể trải qua mâu thuẫn nhận thức. Ví dụ, khi mua những sản phẩm đắt tiền, thiết yếu hoặc có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày, người tiêu dùng có thể cảm thấy căng thẳng và cần giảm thiểu mâu thuẫn.
- Thiếu thông tin đầy đủ: Khi người tiêu dùng không có đủ thông tin hoặc kinh nghiệm để đánh giá hoặc so sánh các lựa chọn, họ có thể trải qua mâu thuẫn nhận thức. Sự không chắc chắn và nghi ngờ về sự lựa chọn đã được thực hiện dẫn đến việc tìm kiếm thông tin bổ sung hoặc xác nhận để giảm thiểu mâu thuẫn.
- Sự khác biệt nhỏ giữa các lựa chọn: Nếu các sản phẩm hoặc dịch vụ có sự khác biệt nhỏ và khó phân biệt, người tiêu dùng có thể trải qua mâu thuẫn nhận thức. Việc không có sự chắc chắn về sự khác biệt giữa các lựa chọn có thể khiến họ cảm thấy lo lắng và muốn giảm thiểu sự không chắc chắn này.
- Tác động của yếu tố xã hội: Sự ảnh hưởng từ nhóm xã hội và ý kiến của người khác có thể góp phần vào hành vi mua hàng thỏa hiệp. Nếu người tiêu dùng nhận thấy rằng quyết định mua hàng của họ không phù hợp với giá trị hoặc quan điểm của nhóm xã hội của mình, họ có thể trải qua mâu thuẫn nhận thức. Sự áp lực từ người khác hoặc sự cảm giác không hài lòng về sự phù hợp xã hội có thể khiến họ tìm cách giảm thiểu mâu thuẫn bằng cách chọn một lựa chọn khác hoặc tìm kiếm sự chấp nhận từ nhóm xã hội.
Lợi ích của việc nghiên cứu hành vi mua hàng của khách hàng mục tiêu
Nghiên cứu hành vi khách hàng mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích chính của việc nghiên cứu hành vi khách hàng:
- Hiểu rõ khách hàng: Nghiên cứu hành vi khách hàng giúp doanh nghiệp có cái nhìn sâu sắc và chi tiết về khách hàng, từ sở thích, nhu cầu, thái độ đến mẫu người tiêu dùng. Điều này giúp định hình đích đến của chiến lược tiếp thị và tối ưu hóa các hoạt động kinh doanh.
- Định hình sản phẩm và dịch vụ: Nghiên cứu hành vi khách hàng cung cấp thông tin quan trọng về những yếu tố mà khách hàng quan tâm và mong đợi từ sản phẩm và dịch vụ của bạn. Điều này giúp tạo ra những giải pháp phù hợp và đáp ứng nhu cầu thực của khách hàng.
- Xác định đối tượng khách hàng tiềm năng: Nghiên cứu hành vi khách hàng giúp xác định đối tượng khách hàng tiềm năng có khả năng mua sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Điều này giúp tập trung nguồn lực và nỗ lực tiếp thị vào nhóm khách hàng có tiềm năng cao nhất, giúp tăng cơ hội thành công và giảm thiểu lãng phí.
- Xây dựng mối quan hệ lâu dài: Nghiên cứu hành vi khách hàng giúp xác định các yếu tố quan trọng để xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Hiểu rõ mong đợi và sự hài lòng của khách hàng giúp tạo ra trải nghiệm tốt hơn, đáp ứng nhu cầu và tạo niềm tin, giúp khách hàng trở thành người hâm mộ và khách hàng trung thành.
- Đánh giá hiệu quả chiến dịch tiếp thị: Nghiên cứu hành vi khách hàng cung cấp phản hồi và thông tin đánh giá về hiệu quả các chiến dịch tiếp thị. Điều này giúp đánh giá và điều chỉnh chiến lược tiếp thị hiện tại, từ đó tối ưu hóa hiệu suất và đạt được kết quả tốt hơn.
Thiết kế app doanh nghiệp quản lý khách hàng để thuận lợi cho việc nghiên cứu
Thiết kế một ứng dụng doanh nghiệp nhằm thuận lợi cho việc nghiên cứu khách hàng mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Dưới đây là một số lợi ích của việc sử dụng app doanh nghiệp để nghiên cứu khách hàng:
- Thu thập dữ liệu dễ dàng: Qua việc đăng ký, khảo sát, gửi phản hồi và theo dõi hành vi khách hàng trên app, doanh nghiệp có thể thu thập thông tin quan trọng để hiểu rõ hơn về hành vi mua hàng, sở thích và nhu cầu của khách hàng.
- Phân tích và xử lý dữ liệu nhanh chóng: Từ việc tổng hợp thông tin, phân loại và phân tích dữ liệu, doanh nghiệp có thể rút ra những thông tin quan trọng, xu hướng và cung cấp dữ liệu hữu ích cho việc định hình chiến lược tiếp thị.
- Theo dõi hành vi khách hàng liên tục: Từ việc ghi lại lịch sử mua hàng, tương tác trên app, thời gian sử dụng, đánh giá sản phẩm và dịch vụ, doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về hành vi và sự phản hồi của khách hàng đối với các hoạt động tiếp thị.
- Tạo trải nghiệm cá nhân hóa: Dựa trên dữ liệu thu thập được, doanh nghiệp có thể cung cấp nội dung, sản phẩm và dịch vụ được tùy chỉnh cho từng khách hàng, tăng cường sự tương tác và tạo sự hài lòng.
- Tương tác và giao tiếp hiệu quả: Thông qua tính năng chat, thông báo và hỗ trợ trực tuyến, doanh nghiệp có thể tiếp cận khách hàng nhanh chóng, lời và giải đáp các câu hỏi một cách hiệu quả. Điều này giúp tạo dựng mối quan hệ chặt chẽ, gia tăng sự tương tác và tạo lòng tin cho khách hàng.
- Đo lường hiệu quả và cải tiến: Doanh nghiệp có thể theo dõi và đánh giá các chỉ số quan trọng như tỷ lệ chuyển đổi, lợi nhuận từ khách hàng, độ hài lòng, và đưa ra các cải tiến và điều chỉnh phù hợp để tối ưu hóa kết quả kinh doanh
Kết luận
Hành vi mua hàng là một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực marketing. Hiểu rõ hơn về các loại hành vi trong mua hàng thường gặp như hành vi phức tạp, tìm kiếm sự đa dạng, theo thói quen và thỏa hiệp giúp doanh nghiệp nắm bắt nhu cầu và mong đợi của khách hàng. Thông qua các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chiến lược tiếp thị và xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Sử dụng ứng dụng di động để nghiên cứu hành vi khách hàng cung cấp công cụ và dữ liệu cần thiết để định hình các chiến lược kinh doanh thông minh và tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, việc hiểu và nghiên cứu khách hàng trở nên dễ dàng hơn và đó là một yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội và cung cấp giá trị tốt nhất cho khách hàng.
>> Xem thêm thẻ khách hàng thân thiết là gì